αναδημοσίευση από το:ethnos.gr
Γιώργος Σταθάκης, Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας Πανεπιστήμιο Κρήτης
Μετά το αποτυχημένο Ευρωσύνταγμα, που επεδίωξε να συνταγματοποιήσει τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς, και το παραπαίον υποκατάστατό του, την Ευρωσυνθήκη της Λισαβόνας, η ηγεσία της ΕΕ συνεχίζει να θεωρεί ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας είναι η πρωταρχική προτεραιότητα για τη στήριξη του ευρώ και τη σταθερότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μόνο που αυτή η οικονομική σκέψη, από συντηρητική, γίνεται επικίνδυνη, εν μέσω της μεγάλης οικονομικής κρίσης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας αναφέρεται στο συνολικό χρέος μιας χώρας, στο έλλειμμα του προϋπολογισμού και στον πληθωρισμό. Ως τεχνικό και αυθαίρετο κατασκεύασμα τριών αριθμών, τυπικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Το χρέος, για παράδειγμα (60% του ΑΕΠ), το ξεπερνούσαν και το ξεπερνούν πολλές χώρες (Ελλάδα, Ιταλία, Βέλγιο), που ανεμπόδιστα εντάχθηκαν στο ευρώ. Το κριτήριο του ελλείμματος του προϋπολογισμού παραβιάζεται σήμερα, κατά κράτος, από πολλές οικονομίες (Γαλλία -7% του ΑΕΠ). Το δε κριτήριο του πληθωρισμού έχει εξαφανιστεί πρακτικά, καθώς ο κίνδυνος των οικονομιών είναι ο αποπληθωρισμός, η πτώση δηλαδή των τιμών, μαζί και των μισθών, που θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη ύφεση τις οικονομίες.
Στην οικονομική θεωρία το ύψος του χρέους δεν έχει καμία σημασία. Σημασία έχει η ικανότητα μιας οικονομίας να το εξυπηρετεί. Υπό συνθήκες, μάλιστα, που το χρέος είναι μικρότερο από αυτή την ικανότητα. Αυτή επιβάλλεται να αυξηθεί. Με μια έννοια, ισχύει ό,τι συμβαίνει με τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Στις σύγχρονες οικονομίες όπου τα νοικοκυριά δανείζονται για να αγοράσουν ένα σπίτι, για παράδειγμα (και αυτό ενθαρρύνεται), και οι επιχειρήσεις για να επενδύσουν (αυτονόητα επιβεβλημένο), το γεγονός ότι μια εθνική οικονομία δεν πρέπει να χρωστάει αποτελεί μάλλον μια «παρδαλή» σκέψη.
Μα παρδαλές είναι και οι θεωρίες που περιβάλλουν το τι σημαίνει το εθνικό χρέος. «Οι κοινωνίες καταναλώνουν περισσότερα από ό,τι παράγουν», «οι τωρινές γενιές δεσμεύουν τις μελλοντικές» και μια πληθώρα ακόμα ανόητων, από οικονομική σκοπιά, θεωριών αναβιώνει όταν πρόκειται να υπάρξει ένας ακόμα γύρος περιοριστικών πολιτικών. Οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές δανείζονται με γνώμονα τα μελλοντικά δικά τους κέρδη και εισοδήματα, και οι χώρες δανείζονται για να επενδύσουν σε οικονομικές και κοινωνικές υποδομές, με γνώμονα την ανάπτυξη της οικονομίας.
Στην οικονομική θεωρία η ικανότητα μιας οικονομίας να εξυπηρετεί το χρέος της καθορίζεται από τη σχέση των επιτοκίων και του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας και τα πλεονάσματα στο ισοζύγιο πληρωμών (και όχι στο εμπορικό ισοζύγιο) και μια πληθώρα άλλων δεικτών που αφορούν το εργατικό της δυναμικό, τη μόρφωσή του, τον ρυθμό των επενδύσεων και άλλους. Μία οικονομία με θετικό ισοζύγιο, με ρυθμό ανάπτυξης υψηλότερο του επιτοκίου, με καλούς κοινωνικούς και οικονομικούς δείκτες, εν δυνάμει να πρέπει να αυξήσει τον δανεισμό της.
Η ΕΕ κλείνει μια 20ετία αύξησης των κοινωνικών ανισοτήτων, απελευθέρωσης των αγορών, αποδυνάμωσης του κοινωνικού κράτους και εφαρμογής σταθεροποιητικών πολιτικών.
Ανοιχτή πλέον παραφωνία στο διεθνές στερέωμα σε σχέση με τις οικονομικές της απόψεις, είναι καιρός να αλλάξει ρότα. Μαζί και ηγεσία.
Γιώργος Σταθάκης, Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας Πανεπιστήμιο Κρήτης
Μετά το αποτυχημένο Ευρωσύνταγμα, που επεδίωξε να συνταγματοποιήσει τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς, και το παραπαίον υποκατάστατό του, την Ευρωσυνθήκη της Λισαβόνας, η ηγεσία της ΕΕ συνεχίζει να θεωρεί ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας είναι η πρωταρχική προτεραιότητα για τη στήριξη του ευρώ και τη σταθερότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μόνο που αυτή η οικονομική σκέψη, από συντηρητική, γίνεται επικίνδυνη, εν μέσω της μεγάλης οικονομικής κρίσης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας αναφέρεται στο συνολικό χρέος μιας χώρας, στο έλλειμμα του προϋπολογισμού και στον πληθωρισμό. Ως τεχνικό και αυθαίρετο κατασκεύασμα τριών αριθμών, τυπικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Το χρέος, για παράδειγμα (60% του ΑΕΠ), το ξεπερνούσαν και το ξεπερνούν πολλές χώρες (Ελλάδα, Ιταλία, Βέλγιο), που ανεμπόδιστα εντάχθηκαν στο ευρώ. Το κριτήριο του ελλείμματος του προϋπολογισμού παραβιάζεται σήμερα, κατά κράτος, από πολλές οικονομίες (Γαλλία -7% του ΑΕΠ). Το δε κριτήριο του πληθωρισμού έχει εξαφανιστεί πρακτικά, καθώς ο κίνδυνος των οικονομιών είναι ο αποπληθωρισμός, η πτώση δηλαδή των τιμών, μαζί και των μισθών, που θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη ύφεση τις οικονομίες.
Στην οικονομική θεωρία το ύψος του χρέους δεν έχει καμία σημασία. Σημασία έχει η ικανότητα μιας οικονομίας να το εξυπηρετεί. Υπό συνθήκες, μάλιστα, που το χρέος είναι μικρότερο από αυτή την ικανότητα. Αυτή επιβάλλεται να αυξηθεί. Με μια έννοια, ισχύει ό,τι συμβαίνει με τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Στις σύγχρονες οικονομίες όπου τα νοικοκυριά δανείζονται για να αγοράσουν ένα σπίτι, για παράδειγμα (και αυτό ενθαρρύνεται), και οι επιχειρήσεις για να επενδύσουν (αυτονόητα επιβεβλημένο), το γεγονός ότι μια εθνική οικονομία δεν πρέπει να χρωστάει αποτελεί μάλλον μια «παρδαλή» σκέψη.
Μα παρδαλές είναι και οι θεωρίες που περιβάλλουν το τι σημαίνει το εθνικό χρέος. «Οι κοινωνίες καταναλώνουν περισσότερα από ό,τι παράγουν», «οι τωρινές γενιές δεσμεύουν τις μελλοντικές» και μια πληθώρα ακόμα ανόητων, από οικονομική σκοπιά, θεωριών αναβιώνει όταν πρόκειται να υπάρξει ένας ακόμα γύρος περιοριστικών πολιτικών. Οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές δανείζονται με γνώμονα τα μελλοντικά δικά τους κέρδη και εισοδήματα, και οι χώρες δανείζονται για να επενδύσουν σε οικονομικές και κοινωνικές υποδομές, με γνώμονα την ανάπτυξη της οικονομίας.
Στην οικονομική θεωρία η ικανότητα μιας οικονομίας να εξυπηρετεί το χρέος της καθορίζεται από τη σχέση των επιτοκίων και του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας και τα πλεονάσματα στο ισοζύγιο πληρωμών (και όχι στο εμπορικό ισοζύγιο) και μια πληθώρα άλλων δεικτών που αφορούν το εργατικό της δυναμικό, τη μόρφωσή του, τον ρυθμό των επενδύσεων και άλλους. Μία οικονομία με θετικό ισοζύγιο, με ρυθμό ανάπτυξης υψηλότερο του επιτοκίου, με καλούς κοινωνικούς και οικονομικούς δείκτες, εν δυνάμει να πρέπει να αυξήσει τον δανεισμό της.
Η ΕΕ κλείνει μια 20ετία αύξησης των κοινωνικών ανισοτήτων, απελευθέρωσης των αγορών, αποδυνάμωσης του κοινωνικού κράτους και εφαρμογής σταθεροποιητικών πολιτικών.
Ανοιχτή πλέον παραφωνία στο διεθνές στερέωμα σε σχέση με τις οικονομικές της απόψεις, είναι καιρός να αλλάξει ρότα. Μαζί και ηγεσία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου